GEBELİĞİN DÖNEMLERÄ° VE SIKÇA KARÅžILAÅžILAN PROBLEMLER
Gebelik özellikleri yönünden üç ayrı döneme ayrılır:
1. trimester (ilk 13 hafta)
2. trimester (14-27. haftalar arası)
3. trimester (27-40. haftalar arası) olmak üzere.
Ä°LK ÜÇ AYDAKÄ° FÄ°ZÄ°KSEL DEĞİŞİKLÄ°KLER ve SIKÇA SORULANLAR
• Yorgunluk, halsizlik
• Bulantı ve kusmalar
• Ä°drara sık çıkma
• GöÄŸüs Hassasiyeti
• BaÅŸ aÄŸrısı ve kendini iyi hissetmeme
• Hafif kilo artışı
• Nokta ÅŸeklinde kanama (lekelenme).
• Kasık aÄŸrısı
• Uykuya eÄŸilim, psikolojik huy deÄŸiÅŸiklikleri
Ä°lk üç aylık dönem vücudumuzda önemli deÄŸiÅŸikliklerin olduÄŸu ve gebeliÄŸe adaptasyonun gerçekleÅŸtiÄŸi bir dönemdir. KiÅŸi bu dönemde gebeliÄŸin ilk heyecanını yaÅŸarken bir takım sorunlarla da karşı karşıya kalabilir.
Ä°LK ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
“Bu bulantılarım ne zaman bitecek?”
GebeliÄŸin erken dönemindeki bulantı ve kusmalarda; plasentadan salgılanan hormonlar, annenin psikolojik sıkıntıları, B6 vitamini eksikliÄŸi, gebeliÄŸe baÄŸlı mide-barsak sistemindeki deÄŸiÅŸiklikler, tiroid bezinin normalden çok çalışması gibi pek çok neden suçlanmıştır.
Gebelikte mide ve barsaklar, gebelik hormonlarının etkisi ile daha yavaş boşalır. Buna bağlı hazımsızlık, şişkinlik ve gaz şikayetleri olabilir.
Midesinde gebelik öncesinde ülseri olanlarda bulantı ve kusma ÅŸikayetleri daha dirençli ve uzun süreli olabilir. Ayrıca bulantı ve kusmalar, stres ve yorgunluÄŸa baÄŸlı olarak da artabilir.
Bulantı ve kusmalar sabahları daha sık olmakla birlikte, günün her saatinde karşınıza çıkabilir. Genelde ilk gebeliklerde, genç kadınlarda ve ikiz gebeliklerde daha ÅŸiddetlidir.
Bulantılar, çoÄŸunlukla 4 – 8 haftalıkken baÅŸlar ve 14 – 16 haftalıkta azalır. Fakat bazı kadınlarda bulantı ve kusma 3. aydan sonra baÅŸlayabilir ve bazı kadınlarda ise tüm gebelik süresince devam edebilir. Bu tür durumlarda eÄŸer verilen ağızdan ilaç tedavilerine raÄŸmen problem devam ederse hastaneye yatırılarak serum ile besleme gerekebilir.
Öneriler
Gün içinde daha sık ve küçük öÄŸünler ÅŸeklinde yemeniz bulantılarınızı azaltır. Yemekler sırasında az sıvı almak da iyileÅŸmeye yardımcı olur. Bunları yapmanın amacı mideyi tamamen boÅŸ veya tamamen dolu tutmaktan kaçınmaktır. Çünkü her iki durum da bulantıyı arttırabilir.
Beslenme diyeti olarak katı, kuru, yaÄŸsız ve tuzlu gıdalara yönelin. EÄŸer tatlı veya meyve yediÄŸinizde bulantınız olmuyorsa bunları da yiyebilirsiniz.
Ä°lk kalktığınız zaman eÄŸer bulantınız çoksa yataktan çıkmadan önce demli olmayan bir çay için. Yatağın başında galeta, tuzlu kraker gibi kuru ÅŸeyler bulundurun.
Sabahları yataktan ani bir ÅŸekilde kalkmayın. GebeliÄŸin erken döneminde sık görülen yorgunluk da bulantıyı ÅŸiddetlendirebilir.
HoÅŸ olmayan koku ve yiyeceklerden kaçının. Özellikle mutfak kokularından ve ağır parfümlerden uzak durun.
Tüm önlemlere raÄŸmen bulantınız geçmiyorsa doktorunuza baÅŸvurun. Ä°laç tedavisi veya hastaneye bir süre için yatışınız gerekebilir.
”Kendimi daha sinirli, gergin ve alıngan hissediyorum”
GebeliÄŸin ilk 3 ayında anne adayında bazı psikolojik deÄŸiÅŸiklikler ortaya çıkabilir. ÖrneÄŸin kiÅŸi çok neÅŸeliyken aniden aÄŸlama krizlerine tutulabilir. Bazan çok sinirliyken bazı günler sakin olabilir.
Gebelikte depresyon, aşırı alınganlıklar, aşırı uyuma isteÄŸi gibi ÅŸikayetler sık olarak görülür. GebeliÄŸin ilk 3 ayı gebeliÄŸe adaptasyon dönemidir ve kiÅŸi gebeliÄŸe uyum saÄŸladıkça bu sorunlar da yavaÅŸ yavaÅŸ ortadan kalkacaktır.
Yine, gebeliÄŸin son haftalarında tekrar bir takım huzursuzluklar ortaya çıkabilir. Bu huzursuzlukların kaynakları ise doÄŸumla ile ilgili endiÅŸeler, doÄŸum sonrası anne olmanın getirdiÄŸi tedirginlikler, bekleyen maddi ve manevi yükümlülüklerdir. KiÅŸi sinirli, heyecanlı olabilir, uyku problemleri ortaya çıkabilir.
Öneriler
Tüm bu ÅŸikayetler geçici olan ve fazla endiÅŸe edilmemesi gereken durumlardır. Hemen hemen her kadın bu duyguları yaÅŸar.
Benzer ÅŸekilde baba adayında da bir takım sıkıntılarla yüzleÅŸebilirler. EÅŸinin durumu hakkında endiÅŸeler taşıyabilir ve konuyla ilgili bilgisi yoksa ona yardım edememenin üzüntüsünü yaÅŸayabilir. Bu nedenle çiftler kendilerinden önce böyle bir deneyim yaÅŸayan arkadaÅŸları ile konuÅŸarak onların tecrübelerinden yararlanabilirler.
Ancak unutulmamalıdır ki en profesyonel yardım konunun uzmanı olan hekimlerden alınabilir.
“Sürekli idrara çıkıyorum”
Ä°lk üç ayda rahmin büyüyen hacmi ile birlikte
böbreklerin fonksiyonlarındaki deÄŸiÅŸimler size
idrara çıkma ihtiyacı hissi verir. Hatta
hapşırırken, öksürürken ve gülerken idrar
kaçırabilirsiniz. Bunun nedeni, büyüyen
rahmin idrar torbasına yaptığı baskıdır.
İdrar şikayetleri 4. aydan sonra hafiflese de son aylarda bebeğin başının mesaneye basısı sonucu genellikle yeniden artacaktır.
Öneriler
Sürekli idrara çıkma problemleriyle baÅŸedebilmek için; yatmadan birkaç saat önce su içmeyi kesmeniz önerilir. Böylelikle gece boyunca daha az kalMalatyaınız ve uykunuz bölünmez.
Ancak tüm gebelik süresince sıvı alımını azaltmanız kesinlikle önerilmez. Çünkü bol su içmenin gebelik üzerine pek çok olumlu etkisi vardır.
Ä°htiyaç hissettiÄŸiniz her an idrarınızı yapın. Ä°drarınızı tutmak, idrar torbanızın tam olarak boÅŸalamamasına sonucunda idrar yolları enfeksiyonuna yol açabilir. Ä°drar yaparken öne doÄŸru eÄŸilmeniz idrar torbanızın tam olarak boÅŸalmasına yardımcı olur.
Sık idrara çıkma (pollaküri) ile birlikte idrar yaparken yanma ve sızlama (disüri) ile birlikte kasık aÄŸrısı ÅŸikayetiniz de varsa bu durum “idrar yolu enfeksiyonu” na baÄŸlı olabilir, hekiminize danışınız.
“GöÄŸüslerin sızlıyor”
Östrojen, prolaktin ve progesteron adı verilen hormonlarının salgılanmasının artması gebe kadının göÄŸüslerindeki deÄŸiÅŸikliklerin temel nedenidir. GebeliÄŸin ilk birkaç haftasında göÄŸüslerinizde hafif deÄŸiÅŸiklikler hissedebilirsiniz, bunlar aÄŸrılı olabilir.
Öneriler
Bu durumda göÄŸüslerin uyarılmaması için yatarken sütyen giyilmesi ve meme uçlarına temastan kaçınılması bu tür ÅŸikayetleri bir ölçüde azaltacaktır.
“Başım aÄŸrıyor ve çok halsizim”
GebeliÄŸin erken döneminde görülen baÅŸ aÄŸrıları pek çok kadını rahatsız etmektedir. Kesin nedeni belli deÄŸildir, fakat gebeliÄŸin erken döneminde görülen diÄŸer rahatsızlıklar gibi, hormon düzeyinde ve kan dolaşımındaki deÄŸiÅŸiklikler ile psikolojik nedenler suçlanmaktadır. BaÅŸ aÄŸrısında diÄŸer olası nedenler ise aşırı stres ve yorgunluktur.
Gebe kaldığınızı öÄŸrenir öÄŸrenmez kafeini azaltırsanız veya tümden keserseniz, bu davranış deÄŸiÅŸiklikleri de sizde bir kaç gün baÅŸ aÄŸrısı yapabilir.
Kendini iyi hissetmeme, gebe kadınlarda sık görülür ve gebelik sırasında görülen dolaşım deÄŸiÅŸiklikleri sonucu olabilir.
GebeliÄŸin 6. ayından sonra geliÅŸen baÅŸ aÄŸrıları ise ilk aylardakiler gibi masum olmayabilir. Bu dönemlerdeki baÅŸ aÄŸrılarında öncelikle tansiyonun ölçülerek kontrol edilmesi önerilir. Çünkü “GebeliÄŸe baÄŸlı hipertansiyon” ve “preeklampsi (gebelik zehirlenmesi)” bu dönemlerde anne ve bebek saÄŸlığını tehtid eden baÅŸ aÄŸrısı nedenleridir.
Stres, yorgunluk ve açlık da kendini iyi hissetmeme ve bayılmaların (senkop nöbetlerinin) nedeni olabilir.
Öneriler
GebeliÄŸe baÄŸlı baÅŸ aÄŸrıları, yüzün ön tarafı ve kenarlarına, burun çevresine, gözlerine sıcak kompres uygulama ile azabilir.
Ayrıca gevÅŸeme egzersizleri, baÅŸ aÄŸrınızı azaltmanın yanı sıra kendinizi çok iyi hissetmenize neden olur. Bu egzersizleri gözünüzü kapatıp sakin güzel bir düÅŸünerek yapın.
Ä°yi ve dengeli beslenme, güzel dinlenme, masaj, hafif egzersiz veya yürüyüÅŸler de önemli ölçüde ÅŸikayetlerinizi azaltacaktır.
Söylemesi çok kolaydır ama yaÅŸamınızdaki stresi azaltmak gebeliÄŸinizin ilk dönemleri ile geri kalanı kolay geçirmenizi saÄŸlayacaktır.
AÄŸrı kesici kullanmadan önce muhakkak doktorunuza danışın.
“Ne kadar kilo almalıyım?”
Gebelik sırasında toplam 11-14 kg alınması normal olsa da, bunun yalnızca çok küçük bir kısmı ilk üç ayda gerçekleÅŸir (ortalama 1 kg).
Zayıf bayanlar biraz daha fazla kilo alabilirken, kilolu bayanların biraz daha az kilo almaları önerilmektedir.
BebeÄŸinizin tüm önemli yapıları ve organ sistemleri ilk üç ayda oluÅŸur. Daha sonraki dönemde ise bunlar büyüyüp geliÅŸirler ve bebeÄŸinizde kilo artışı görülür.
Ä°lk üç ayın sonunda, bebek ortalama 8 cm. boyunda, 20 gram ağırlığında minyatür bir insan görünümündedir. Pek çok organ sistemleri oluÅŸmuÅŸ ve hatta çalışmaya baÅŸlamıştır bile. El ve ayak parmaklarında minik tırnaklar vardır. Eller birer bezelye tanesi büyüklüÄŸündedir.
Bebek emme hareketleri yaparak çevresini saran sıvıyı yutar ve yuttuÄŸu sıvıyı alttan idrar olarak çıkarır.
GebeliÄŸin erken döneminde birçok kadın kendisini rahatsız eden belirtilerden ÅŸikayetçidir. Bunlar genelde endiÅŸe edilecek problemler deÄŸildir, fakat hangi belirtilerin doktora baÅŸvuracak durumlar olduÄŸunu bilmelisiniz.
“Lekelenme tarzında kanamalarım oluyor, normal mi?”
GebeliÄŸin tüm dönemleri içinde görülebilen kanama ÅŸikayetleri önemlidir. Ä°lk üç aydaki hafif kanamalar genel olarak düÅŸük tehtidine baÄŸlı ve de %90 oranında dinlenme ile kendiliÄŸinden geçen ÅŸikayetler olsa da siz “gebelik esnasında her türlü kanamanızın olması durumunda doktorunuza baÅŸvurunuz”.
Kanamanın olması, gebeliÄŸinizdeki bir problemin sonucu olabilir. Ayrıca bu durum yalnız bebeÄŸinizin deÄŸil sizin saÄŸlığınız için de riskli durumlar yaratabilir.
“Kasıklarım aÄŸrıyor”
Ä°lk gebe kaldığınızda kasıklarınızda, kalça ve belinizde aÄŸrı hissi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Rahim büyürken onu tutan baÄŸ dokuları da gerilir. AÄŸrının sebebi de bu gerilmedir. Rahatsızlık verici olsa da, endiÅŸelenmenize gerek yoktur.
Öneriler
Ilık bir banyo gevşemenize ve sancılarınızın hafiflemesine yardımcı olur. Ayrıca dinlenme egzersizleri ile de rahatlayabilirsiniz. Ağrılarınız dayanılmayacak kadar şiddetliyse doktorunuza başvurunuz.
Ä°KÄ°NCÄ° ÜÇ AYDAKÄ° FÄ°ZÄ°KSEL DEĞİŞİKLÄ°KLER ve SIKÇA SORULANLAR
• AÄŸrı ve yanmalar
• Cilt deÄŸiÅŸiklikleri (gebelik lekelenmeleri, cilt döküntüleri, sivilcelenmeler)
• Kabızlık
• Anemi (kansızlık)
• Bacak krampları
• Kilo artışı
• Vajinal akıntı ve enfeksiyonlar
• AÅŸermeler
Ä°kinci üç aylık dönem gebeliÄŸin 13. Haftası ile 27. Haftası arasındaki dönemdir.
“Altın dönem” olarak da adlandırılan bu dönemde gebeliÄŸin baÅŸlangıcındaki yan etkiler azalmış ve son üç aydaki rahatsızlıklar ise henüz baÅŸlamamıştır.
Bu dönemde bulantınız azalmıştır, uykularınız düzelmiÅŸtir ve enerjiniz yerine gelmiÅŸtir. Ayrıca bu dönemde bebeÄŸiniz size gerçek gibi gelmeye baÅŸlamıştır. 16 – 20. haftalar arasında bebeÄŸin hareketlerini hissedebilirsiniz.
4 – 5. Aylarda artık karnınız yavaÅŸ yavaÅŸ belirmeye baÅŸlamıştır. Gardrobunuzu deÄŸiÅŸtirmenin, 14-16. haftalardan itibaren ultrasonla cinsiyeti görünür hale gelen bebeÄŸiniz için evinizde hazırlıklar yapmanızın zamanı gelmiÅŸtir.
Ä°KÄ°NCÄ° ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
”Bebek hareketlerini ne zaman hissedeceÄŸim?”
Daha önce doÄŸum yapmış olan hanımlar bu konuda da tecrübelerini gösterirler. Bu hanımlar genelde 16. hafta civarında bebeÄŸin oynadığını hissederken ilk gebeliÄŸini yaÅŸayanlar 18-21. haftalar arasında bu duyguyla tanışırlar.
Anne adayları bebeÄŸin oynama hareketlerini, “içlerinde bir kuÅŸun kanat çırpışına” benzetebilirler. BebeÄŸin oynaması anne-baba adaylarına huzur ve mutluluk verici bir olaydır. 4. aydaki bebeÄŸin boyu 15 cm, ağırlığı yaklaşık 150 gramdır.
6. ayın sonunda ise bebeÄŸin boyu 30 cm., ağırlığı ise 900 gramı bulur. Bebek bu dönemden sonra hızlı bir büyüme temposuna girmiÅŸtir ve doÄŸuma kadar kilosu yaklaşık üç kat artacaktır.
”Karnımda aÄŸrı ve yanmalar hissediyorum”
Ä°kinci üç aylık dönemde uterusun (rahmin) geniÅŸliÄŸinde hızlı bir artışı farkedersiniz.
Kadın rahmi, vucüdumuzda kendi büyüklüÄŸünün üstüne bu kadar fazlasına çıkıp doÄŸumdan sonra tekrar eski haline dönebilen tek organdır.
Uterus (rahim) büyürken, vücudunuzun içinde o bölümde olan diÄŸer organlar normal yerlerinden birazcık uzaklaÅŸacaklardır. Bu nedenle bu organları tutan kas ve baÄŸ dokularında aşırı bir gerilme olacaktır. Bu organ büyüme ve gerilmeleri anne adayını rahatsız edebilir.
Bu dönemde görülen aÄŸrı ve yanmaların esas nedeni uterusun ağırlığı ve geniÅŸliÄŸindeki artış ile gebelik hormonlarıdır.
”Belimde ve sırtımda aÄŸrılar oluyor”
Gebelik sırasında kalça bölgenizdeki kemiklerin arasındaki eklemler yumuÅŸayıp gevÅŸerler. Bunlar doÄŸum sırasında bebeÄŸin bu bölgeden geçebilmesi için bir hazırlıktır.
Bu dönemde, rahminizin ağırlığı artar ve ağırlık merkezinin yeri deÄŸiÅŸir. Bunun sonucu olarak zamanla ve belki hiç farkında olmadan, vücut ÅŸekliniz ve yürüme ÅŸekliniz deÄŸiÅŸir. Ağırlık merkezindeki deÄŸiÅŸiklikler sırt aÄŸrılarına neden olur.
Öneriler
Åžikayetlerinizi en aza indirmek için oturmanıza, kalkmanıza ve yürümenize dikkat edin, kendinizi fazla zorlamayın, ağır yük kaldırmaktan kaçının ve aÄŸrılarınızın arttığı durumlarda uzanarak dinlenin.
Ayrıca bel ve sırt saÄŸlığını olumsuz etkileyen topuklu ayakkabı giymekten kaçının. Her zaman için düz ve mümkünse ortopedik tabanlı ayakkabıları tercih edin.
Karın bölgenizdeki kasları çalıştırmak için yapılan egzersizler bel ve sırt aÄŸrısının azalmasına yardımcı olacaktır.
”Kasıklarımda aÄŸrılar oluyor”
Ä°kinci dönemdeki alt karın bölgesindeki aÄŸrıların nedeni, geniÅŸleyen rahmin kaslarının ve rahmin çevresindeki asıcı baÄŸ dokusunun gerilmesidir. Bu durum tıbbi literatürde “Round ligament aÄŸrısı” olarak geçer.
Ayrıca daha önceden karın bölgesine uygulanan bir ameliyat geçirmiÅŸseniz aÄŸrının nedeni buradaki iç yapışıklıkların gerilmesi de olabilir.
Gebelik sırasında bazen appendisit veya safra kesesi taşı (kolesistit) nedenli ani aÄŸrılar farklı yerlerde ve ÅŸekillerde oluÅŸabilir. Bu aÄŸrıların farklı yerde oluÅŸmasının nedeni, büyüyen rahmin bu organları bulundukları yerden baÅŸka tarafa itmesidir.
Öneriler
Kasık bölgesindeki aÄŸrı bebeÄŸiniz ve sizin için bir tehdit oluÅŸturmasa da, bu ÅŸikayetinizin fazla ve uzun süreli olması durumunda mutlaka doktorunuza bildirin. Çünkü bu aÄŸrıların nedeni (erken gebelik haftalarında) dış gebelik, düÅŸük tehlikesi ve ileri gebelik haftalarında erken doÄŸumun baÅŸlangıcı olabilir.
Kasık aÄŸrınız ÅŸiddetli ise, oturma veya yatma veya alacağınız sıcak bir duÅŸ ÅŸikayetinizi bir ölçüde azaltabilir.
”Bacaklarımda kramplar oluyor”
Bacaklardaki kramplar genelde 3. Aydan
sonra sık görülür. Özellikle geceleri oluÅŸur
ve hatta bazen uykudan uyandıracak kadar
ÅŸiddetlidir.
Bacak kramplarının kesin nedeni belli
olmamakla beraber kalsiyum ve
magnezyum azlığı genel olarak
suçlanmaktadır.
Öneriler
Bacak krampları sizi çok rahatsız ederse, öncelikle kalça kaslarınızı gerici egzersizler yapın. Uzun süre oturmaktan veya uzun süre yürümekten kaçının. EÄŸer aniden kramp girerse, dizinizi gererek ayağınızı hafifçe yukarı kaldırın.
O bölgeye masaj, sıcak uygulamalar rahatlatıcı olabilir. Bazı hekimler tarafından hastalara kalsiyum, magnezyum veya B6 vitaminleri reçete edilebilmektedir.
”Midem yanıyor”
Mide yanmasının en sık sebebi, “reflü” olarak bilinen mide içeriÄŸinin yemek borusuna doÄŸru geri kaçmasıdır. Bunun sonucunda mide asitleri yemek borusunu tahriÅŸ eder.
Gebelikte reflü’nün normalden daha sık olarak karşımıza çıkmasının bir kaç ayrı nedeni vardır. En önemli neden büyüyen uterusun (rahmin) mideyi yukarıya itmesidir.
DiÄŸer bir neden, sindirim sisteminin çalışması hormonların (özellikle progesteron hormonu) etkisi altında yavaÅŸlaması sonucunda yemek borusunda dalga ÅŸeklinde hareketlerle ilerleyen yiyeceklerin gidiÅŸi gebelik sırasında yavaÅŸlamaktadır. Midenizin boÅŸalması gecikmekte ve yiyecekler sindirim sisteminden daha yavaÅŸ boÅŸalmaktadır. Bunun sonucunda hazımsızlık, ÅŸiÅŸkinlik ve bulantı hissi gibi ÅŸikayetler de görülebilecektir.
Ayrıca mide ile yemek borusu arasındaki büzücü kas yine gebelikte artan progesteron hormonu etkisiyle gevÅŸemekte ve mide asid içeriÄŸi yemek borusuna geçerek göÄŸüste yanma ÅŸikayetine yol açabilmektedir.
Öneriler
Bulantı ve kusmayı önlemek için, az az ve de sık sık beslenin. Fazla asidli gıdalar ile aşırı acılı, ekÅŸili, baharatlı, yaÄŸlı gıdalardan uzak durun. Fazla miktarda çay, kahve ve çikolatadan sakının.
Kızartma türü gıdalar yerine haÅŸlama türü gıdaları tercih edin. Soda içmeniz bazan ÅŸikayetlerinizi azaltabilir.
Ayrıca mide yanmanızı artıran ani öne eÄŸilmeler gibi hareket ve pozisyonlardan kaçının. Hatta geceleri yatarken başınızın altına bir yastık daha koyup başınızı biraz daha yükseltebilirsiniz.
Her ÅŸeye raÄŸmen mide yanmanız çok fazla ise doktorunuz size bir takım antiasid ilaçlar verebilir, fakat doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayınız.
”Cildim eskisi gibi deÄŸil”
Gebelik sırasında salgılanan bazı hormonlar cildinizde belirli değişikliklere neden olur.
En sık karşılaşılan problem vucüttaki bazı bölgelerde belirginleÅŸen cildin kahverengileÅŸerek kararmasıdır. Bu durum en sık olarak yüzde (kloasma, gebelik maskesi), göÄŸüs uçları, karın, kasık ve göbek çevresi bölgelerinde ortaya çıkar.
Ciltteki bu kararmaların gerçek nedeni belli olmamakla beraber, gebelikte salgısı artan estrojen hormonuna baÄŸlı olduÄŸu düÅŸünülmektedir.
Öneriler
Gebelik sırasındaki cilt kararmaları, güneÅŸ ışığı veya diÄŸer ultraviole ışıklara maruz kalmakla daha da artabilir.
Bu yüzden gebelik sırasında durumda fazla güneÅŸte kalmayın ve hatta yaz aylarında dışarıda olduÄŸunuz zamanlarda öncelikle yüzünüzü yüksek koruma faktörlü kremlerle koruyun.
Bol miktarda kar olan ortamların da yaz aylarındaki güneÅŸ ışığı gibi yüksek dozda ultraviole içerdiÄŸini unutmayın.
Ciltteki kararmalar doğumdan sonra bir miktar azalsa da soluk bir şekilde kalıcı da olabilir. Bu durumda doğumdan sonra dermatologlar tarafından bazı tedaviler uygulanabilmektedir.
Gebelik sırasında ciltteki esmerleÅŸmelere ilaveten el ayası ve ayak tabanlarında kızarıklıklar, vucutta bazı kaşıntılı ve döküntülü rahatsızlıklar da ortaya çıkabilir. Pek çok ÅŸikayet tedaviye gerek kalmaksızın gebeliÄŸin doÄŸal sürecinde kendiliÄŸinden kaybolup gider.
”Kabızlık oluyor”
Kabızlık, gebelikte görülen sık görülen bir problem olup en sık nedeni sindirim sisteminin genel olarak yavaÅŸlaması ve büyüyen uterusun (rahmin) bağırsakların son kısmına yaptığı baskıdır.
Ayrıca kabızlık gebeliÄŸin son dönemlerinde hemoroid (basur) ve anal fissür (makatta çatlama) oluÅŸumunu da artırır.
Öneriler
Bu problemle baÅŸetmenin en önemli yolu diyetinizi düzenlemektir. En önemli tedavi ve kabızlıktan korunma yöntemi liften zengin beslenme ve bol sıvı tüketimidir.
Her türlü çiÄŸ sebze ve meyveyi bol miktarda almanızda yararlar mevcuttur. Ayrıca bağırsakların rahat çalışması için bolca kayısı, erik, incir kompostoları ve doÄŸal meyve suları içebilirsiniz.
Sabah kahvaltısından önce aç karınla bir bardak ılık su içiniz. Bol miktarda sıvı tüketimi anne ve bebek saÄŸlığı ile gebeliÄŸin normal gidiÅŸatı açısından pek çok yarar saÄŸlar.
Tüm bunlara ek olarak yaptığınız egzersizi artırmanız da bu probleminizin azalmasına yardımcı olabilir. Özellikle açık havada yapılan bir saatlik yürüyüÅŸler kendinizin ve gebeliÄŸinizin saÄŸlığı açısından önemlidir. Bu dönemde de doktorunuza danışmadan müshil ya da benzeri etkili ilaçlar almayınız.
”Kansızlık ÅŸikayeti”
BebeÄŸin gebelik sırasında artan ihtiyaçları vücudunuzun demir gereksinimini fazlalaÅŸtırır. Gebelik öncesinde günlük demir ihtiyacınız 15 mg. kadarken gebelikte bunun 2 katına gerek vardır. Genel olarak besinlerle alınan demir yeterli gelmeyeceÄŸinden dolayı ilave demir haplarına gerek vardır.
Gebe kadınlarda anemi (kansızlık); yorgunluk, güçsüzlük, çarpıntı, üÅŸüme, nefes darlığı, baÅŸ dönmesi ve vucut direncinin azalması gibi sıkıntılara yol açabilir.
Öneriler
Aneminin tek tedavisi demir almaktır. Bu yüzden gebeliÄŸin 16-18. haftasından itibaren her gebe ilave olarak demir almalıdır.
Ayrıca demirden zengin gıdaların tüketilmesinde fayda vardır. Kuru baklagiller, karaciÄŸer, dalak, yürek, kırmızı etler, pekmez, yumurta gibi gıdalar demir açısından zengindir.
Anemi ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayınız >>>
“AÅŸermelerim oluyor”
Gebelikte turşu, limon, muz, karpuz, soğan gibi bir takım yiyeceklere karşı aşırı istek doğması aşerme olarak bilinir.
Çok arzuladığınız bu yiyecekleri sindirim düzeninizde bozukluÄŸa neden olmuyorsa ve aşırı kalorili deÄŸilse uygun miktarda yemenizde bir sakınca yoktur. AÅŸermelerin neden kaynaklandığı bilinmemektedir.
ÜÇÜNCÜ ÜÇ AYDA GÖRÜLEN FÄ°ZÄ°KSEL DEĞİŞİKLÄ°KLER ve SIKÇA SORULANLAR
• Halsizlik, yorgunluk
• Çarpıntı
• Nefes darlığı
• Psikolojik problemler, gerginlik
• Karın, sırt, bel, kasık aÄŸrıları
• Mide ekÅŸime ve yanmaları
• Bacak krampları
• Uykusuzluk
• Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma problemleri
• El ve ayak parmak uçlarında uyuÅŸmalar
• Varisler
• Bacaklardaki ödemler
Son üç ay, ÅŸikayetlerin yeniden alevlendiÄŸi 27 ile 40. gebelik haftaları arasındaki dönemdir.
Bu dönemdeki ÅŸikayetlerin pek çoÄŸundaki neden, rahimin hacimsel büyümesidir. Ayrıca gebeliÄŸin ÅŸikayetlerinin artması yanında bebekle ilgili risklerin de en fazla olduÄŸu dönemdir.
Bu dönemdeki psikolojik ÅŸikayetlerin ve uykusuzluÄŸun genel olarak nedenleri, doÄŸum ile ilgili endiÅŸelenme ve korkular, doÄŸum sonrası anne ve baba olmanın getireceÄŸi maddi ve manevi yükümlülükler ile gebeliÄŸin büyümesine baÄŸlı hissedilen rahatsızlıkların artışıdır.
ÜÇÜNCÜ ÜÇ AYDA SIKÇA SORULAN SORULAR
”Hemoroid (Basur) oldu”
Hemoroid, makadda toplardamarların geniÅŸlemesi sonucu kanın o bölgede göllenmesidir.
Gebelikte hemoroidlerin sık olarak görülmesinin sebebi rahmin büyümesiyle anal (makadi) bölgeden gelen toplardamarlara karşı oluÅŸan basınçtır.
Ayrıca gebelikteki hormonlar, kabızlık ve kilo artışı da sebepler arasındadır. Pek çok kadında hemoroid ilk kez gebelikte ortaya çıkarken pek çoÄŸunda ise önceden olan hafif ÅŸikayetler daha belirgin hale gelir. En sık problemler makadda aÄŸrı, kanama, kaşıntı ve akıntıdır.
Öneriler
Gebelik sırasında ortaya çıkan hemoroid ÅŸikayetleri ile baÅŸ edebilmek için öncelikle kabızlıktan korunmak amacıyla sebze, meyve gibi bol lifli beslenmenin yanında çok miktarda su ve sıvı tüketimi önemlidir.
Bunun yanısıra;
Her tuvalet sonrası anal bölgeyi çok iyi temizleyin, yumMalatya tuvalet kağıtları kullanın.
Sabah akşam 20-30 dakika ılık oturma banyoları yapabilirsiniz.
Özellikle sert sandalyeler üstünde uzun süre oturmayın.
Uzun süre sürekli ayakta durmayın, ama yürüyüÅŸ yapabilirsiniz.
Tüm önlemlere raÄŸmen ÅŸikayetleriniz geçmezse doktorunuzu bilgilendirin. Kabızlık önleyici tedavi veya makad bölgesine lokal krem, fitil tedavisi uygulanabilir.
”Varislerim arttı”
GebeliÄŸin özellikle son dönemlerinde bacaklarda ve genital bölgede varisler ortaya çıkabilir.
Varis oluÅŸumundaki en önemli mekanizma, büyüyen rahmin bacaklardan gelen toplardamarlara bası yapması sonucu kanın bacaklarda göllenmesiyle toplardamarlarda geniÅŸlemelerin oluÅŸmasıdır.
Ayrıca bazı gebelik hormonları da bu gelişimi arttırmaktadır.
Tüm bunlara ek olarak genetik faktörler, obesite (ÅŸiÅŸmanlık), uzun süreli ayakta kalmayı gerektiren meslekler, sigara da varis oluÅŸumuna zemin hazırlar.
OluÅŸan varisler gebelerde aÄŸrı, ödem (ÅŸiÅŸlikler) yapabilir ve hatta enfeksiyona eÄŸilimlidirler.
Öneriler
Varis oluÅŸmaya baÅŸlandığında yapılması gerekenler; yatarken bacakların altına yastık konularak yükseltilmesi (elevasyon), külotlu varis çoraplarının giyilmesi ve uzun süreli, hareketsiz ayakta kalmaktan kaçınılmasıdır.
Günde bir saat yürüyüÅŸ ve akÅŸamları 15-20 dakika süreyle bacakları hafif soÄŸuk suda dinlendirme de ÅŸikayetlerin giderilmesinde yararlı olacaktır.
”Bacaklarımdaki ödemler (ÅŸiÅŸlikler) arttı”
Büyüyen rahmin bacaklardan dönen kan üzerine bası yapması sonucunda gebeliÄŸin özellikle son dönemlerinde görülen ödemler genelde ciddi bir sorun oluÅŸturmaz.
Öneriler
Son dönem ödemlerini azaltmak için ise uzun süreli hareketsiz bir ÅŸekilde ayakta kalmamak, tuz tüketiminde aşırıya kaçmamak ve dinlenirken ayakların altına bir yastık konup yükseltilmesi önerilmektedir.
Ödemlere el ve yüzlerdeki ÅŸiÅŸliklerin de eklenmesi preeklampsinin bir iÅŸareti olabilir. Bu durumda mutlaka doktorunuzu arayınız.
“Ä°drar kaçırmalarım oluyor”
Büyüyen rahmin ve rahim içinde bebeÄŸin büyüyen başının idrar torbası üzerine uyguladığı basınç, özellikle son aylarda idrar kaçırmanıza (inkontinens) neden olabilir.
Bu rahatsız edici yakınma gülme, hapşırma, öksürme veya ağır yük kaldırma gibi durumlarda artabilir. DoÄŸum sonrası genellikle kaybolur.
Öneriler
Ä°drar torbanızı sıkıştığınız her an boÅŸaltın, yani sık sık tuvalete çıkın, hiçbir zaman içeride idrar bırakmayın.
Ä°drar kaçırma, idrar yaparken yanma veya kasık aÄŸrısı ile birlikteyse idrar yolu enfeksiyonuna da baÄŸlı olabilir. Doktorunuzu bilgilendirin.